Nastrój rojowy może być spowodowany przez różne czynniki, takie jak:
- ciasnota w ulu, która ogranicza przestrzeń dla rozwoju rodziny i składania jaj przez matkę;
- niekorzystna pogoda, która uniemożliwia pszczołom loty i zbieranie nektaru i pyłku;
- przerwy w pożytkach, które zmniejszają dostępność pokarmu dla pszczół;
- skłonność genetyczna do rojenia się niektórych ras lub linii pszczół.
Aby zapobiec wejściu rodziny w nastrój rojowy, należy stosować następujące zabiegi:
- poszerzanie wylotu ulu, aby ułatwić pszczołom loty i wentylację gniazda;
- usuwanie wkładki dennicowej, aby zapewnić lepszą cyrkulację powietrza w ulu;
- poszerzanie gniazda węzą, aby zapewnić miejsce dla budowy plastrów i czerwienia matki;
- podawanie ramki pracy (ramki trutowej), aby umożliwić pszczołom budowę komórek trutowych i zmniejszyć przebudowę plastrów.
Jeśli jednak stwierdzimy obecność zaczerwionych miseczek matecznikowych lub mateczników rojowych, oznacza to, że rodzina jest już w zaawansowanym nastroju rojowym i należy podjąć działania mające na celu jego rozładowanie.
Możemy to zrobić na kilka sposobów:
- przeniesienie matki z częścią pszczół do innego ulu (tzw. rojenie sztuczne), a pozostawienie mateczników w ulu macierzystym;
- usunięcie wszystkich mateczników z wyjątkiem jednego lub dwóch najlepszych i przeniesienie ulu na inne miejsce (tzw. metoda przestawiania);
- usunięcie wszystkich mateczników i podawanie rodzinie syropu cukrowego z dodatkiem kwasu mrówkowego lub octowego (tzw. metoda kwasowa);
- usunięcie wszystkich mateczników i podawanie rodzinie ramki z czerwiem otwartym z innej rodziny (tzw. metoda czerwiowa).
- wykonanie odkładu
Zwalczanie nastroju rojowego jest ważnym elementem gospodarki pasiecznej, ponieważ wpływa na kondycję rodzin pszczelich i ich produktywność. Dlatego warto regularnie sprawdzać stan rodzin i reagować na pierwsze oznaki nastroju rojowego.